"Ο ιδανικός δάσκαλος". Γράφει η μαθήτρια Μαργιωρήνη Βασιλειάδη
Η μαθήτρια Μαργιωρήνη Βασιλειάδη γράφει για τον ιδανικό δάσκαλο και περιγράφει τα χαρακτηριστικά του. Ανάμεσα σε άλλα ενδιαφέροντα, σημειώνει:
[...] "Ο δάσκαλος είναι ο κυριότερος άνθρωπος, μετά τους γονείς, που με τις γνώσεις του και την προσωπικότητά του στηρίζει, διδάσκει, διαμορφώνει χαρακτήρες και πολίτες με ελεύθερη κρίση και βούληση."
Το άρθρο της αποτελεί μια μελέτη στα προσόντα και τις δεξιότητες που ένας σύγχρονος εκπαιδευτικός καλείται να έχει ώστε να διεκπεραιώνει με επιτυχία το απαιτητικό, αλλά και συνάμα γεμάτο συγκινήσεις έργο που επιτελεί.
Η εκπαίδευση είναι ένας σημαντικός φορέας μόρφωσης και κοινωνικοποίησης των παιδιών μιας κοινωνίας. Βασικό ρόλο στην εκπαίδευση παίζει ο δάσκαλος, ο οποίος είναι μεταδότης γνώσεων, αξιών και προτύπων συμπεριφοράς. Είναι τόσο σημαντικός ο ρόλος του που το επάγγελμα του δασκάλου θεωρείται λειτούργημα, καθώς είναι αυτός που διαπλάθει όχι μόνο τον νου, αλλά και τον χαρακτήρα του μαθητή και μελλοντικού πολίτη.
Ο ιδανικός δάσκαλος οφείλει να έχει μια σειρά από χαρακτηριστικά, ώστε να εκπληρώνει το ρόλο και την αποστολή του με μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα. Αρχικά, είναι ένας επιστήμονας και είναι απαραίτητο να έχει βαθιά γνώση και πάθος για το αντικείμενο που διδάσκει. Έτσι εξηγεί σωστά, μπορεί να απαντήσει σε απορίες, παραδέχεται ότι κάτι δεν το γνωρίζει και αναζητά την απάντηση σε κάτι που δεν γνωρίζει και μεταδίδει τον ενθουσιασμό για το μάθημα. Μόνο έτσι μπορεί να μεταλαμπαδεύσει την αγάπη για το αντικείμενό του και να εμφυσήσει τη δίψα για μάθηση μέσα από το παράδειγμά του. Επίσης, μέσα στα πλαίσια των καθηκόντων του, ο ιδανικός δάσκαλος προετοιμάζεται εγκαίρως και χαρακτηρίζεται από οργανωτικότητα. Προετοιμάζει το επόμενο μάθημα, διορθώνει έγκαιρα ένα τεστ και βάζει σε προτεραιότητα τις υποχρεώσεις του. Ο δάσκαλος εργάζεται ακόμα και τις ώρες που δε βρίσκεται στο σχολείο, βρίσκοντας τρόπους για να εξηγήσει κάτι καινούριο ή συγγράφοντας ένα διαγώνισμα τετραμήνου ή οργανώνοντας μια σχολική γιορτή. Η ώρα της διδασκαλίας είναι η παράσταση και η επιτυχία της εξαρτάται από τις πρόβες, τον χρόνο που διέθεσαν οι συντελεστές και την έξυπνη σκηνοθεσία. Ομοίως, τα τεστ καλό είναι να διορθώνονται όσο πιο σύντομα γίνεται, καθώς μέσα από τις διορθώσεις και τις παρατηρήσεις ο μαθητής διδάσκεται και κάνει ακόμη μία επανάληψη.
Όσον αφορά στη σχέση του με τους μαθητές, ο ιδανικός δάσκαλος είναι αυτός που διαθέτει μεταδοτικότητα. Ως πομπός μεταδίδει τη γνώση ξεκάθαρα, με χρώμα στη φωνή, με σωστή άρθρωση, εύστοχα παραδείγματα. Παράλληλα, μπορεί να λειτουργήσει και ως δέκτης, αφού σχεδόν πάντα τα όσα συμβαίνουν σε μια τάξη βασίζονται σε μια αμφίδρομη επικοινωνία όπου οι μαθητές αλληλοεπιδρούν μαζί του. Ο σωστός δάσκαλος ακούει, αντιλαμβάνεται τις απορίες και πολλές φορές μαθαίνει κιόλας από τους μαθητές του. Χρησιμοποιώντας τη μαιευτική μέθοδο καλλιεργεί την τέχνη του διαλόγου και προωθεί τη βαθιά γνώση. Ακόμα, ο ιδανικός δάσκαλος έχει ενσυναίσθηση και δημιουργεί βαθιές σχέσεις με τους μαθητές του. Η ισότητα μέσα στην αίθουσα της σχολικής τάξης δεν επιτυγχάνεται μόνο από την ισότιμη μεταχείριση του κάθε μαθητή, αλλά και με σεβασμό στη διαφορετικότητα κάθε μαθητή. Οφείλει να γνωρίζει πως σε έναν μαθητή χρειάζεται να δίνει λίγο περισσότερο χρόνο για να απαντήσει σε μια ερώτηση, επειδή δυσκολεύεται να αρχίσει μια πρόταση ή σε έναν άλλο να εξηγεί κάτι λίγο περισσότερο την ώρα που άλλοι μαθητές έχουν ήδη προχωρήσει στην επόμενη άσκηση.
Ταυτόχρονα έχει την ικανότητα να προάγει τη συνεργασία ανάμεσα στους μαθητές προωθώντας τη δημιουργική συνύπαρξη, την ελεύθερη έκφραση και επικοινωνία μέσα σε όρια σεβασμού της διαφορετικής άποψης. Μέσα από αυτό έρχεται και η ικανότητα του δασκάλου να μπορεί να προβλέπει και να ενθαρρύνει τις δυνατότητες που υπάρχουν σε κάθε μαθητή. Είναι αυτός που μπορεί να «διαβάσει» τις κλίσεις ενός παιδιού και να το κατευθύνει στη σωστή κατεύθυνση. Επιπλέον, ο ιδανικός δάσκαλος μπορεί να βρει τη χρυσή τομή ανάμεσα στο να είναι φιλικός και να μπορεί να επιβάλλει την πειθαρχία στην τάξη. Ούτε η αυστηρότητα είναι ωφέλιμη, αλλά ούτε και η φιλικότητα χωρίς σεβασμό.
Σίγουρα, όλα τα παραπάνω χαρακτηριστικά πρέπει να υπάρχουν και στον ίδιο τον χαρακτήρα του δασκάλου. Το ήθος του ιδανικού δασκάλου διακρίνεται από δημοκρατικές αρχές που ευνοούν την ισότητα, την αποδοχή της διαφορετικότητας κάθε μαθητή, την ενσυναίσθηση, τον αλληλοσεβασμό και την επίλυση προβλημάτων με διάλογο. Ως χαρακτήρας οφείλει να είναι υπομονετικός, πράος, συγκαταβατικός, με χιούμορ και καλοπροαίρετη διάθεση.
Συμπερασματικά, καταλαβαίνουμε ότι ο δάσκαλος είναι ο κυριότερος άνθρωπος, μετά τους γονείς, που με τις γνώσεις του και την προσωπικότητά του στηρίζει, διδάσκει, διαμορφώνει χαρακτήρες και πολίτες με ελεύθερη κρίση και βούληση. Όπως λένε οι σύγχρονοι παιδαγωγοί, ο δάσκαλος πρέπει να έχει την εμπειρία ενός ηγέτη, τις γνώσεις ενός επιστήμονα και την ψυχή ενός παιδιού!
"Ο ιδανικός δάσκαλος", Μαργιωρήνη Βασιλειάδη, 2022
Πηγή ψηφιακών φωτογραφιών του Adrian Sommeling: https://www.adriansommeling.com/
